FC Groningen gedegradeerd: hoe het helemaal mis kon gaan voor de Trots van het Noorden

Zondagmiddag viel in Deventer het doek voor FC Groningen. Na 23 seizoenen op het hoogste niveau degradeert de club na een absoluut rampjaar uit de Eredvisie, terwijl de doelstelling juist de play-offs om Europees voetbal waren. FCUpdate zet op een rij hoe het kon gebeuren dat de Trots van het Noorden een pijnlijke gang naar het tweede niveau moet gaan maken.

De trainers
Na afloop van het seizoen 2021/22 nam FC Groningen afscheid van Danny Buijs. Onder de voormalig verdediger waren de resultaten drie jaar lang naar behoren, getuige achtereenvolgens de achtste, negende en zevende plaats op de eindrangschikking in de Eredivisie. In zijn laatste seizoen eindigde Buijs echter als twaalfde, vooral omdat de laatste zeven duels allemaal verloren werden. Toenmalig technisch directeur Mark-Jan Fledderus hoopte met het aantrekken van de Duitser Frank Wormuth de weg omhoog weer in te zetten, maar de oud-trainer van Heracles Almelo voelde zich geen moment gesteund in de Euroborg en moest al na vier maanden het veld ruimen. De als hoofdtrainer onervaren assistent Dennis van der Ree nam het stokje over, al deed Fledderus nog wel verscheidene pogingen om een definitieve vervanger voor Wormuth aan te trekken. Omdat onder meer Joseph Oosting (RKC Waalwijk) en Dick Lukkien (FC Emmen) niet (tussentijds) haalbaar bleken mocht Van der Ree het seizoen tóch afmaken, maar door de openlijke flirts voelde de voormalig assistent zich niet bepaald gesteund door de directie. Dat in maart uitlekte dat Lukkien volgend seizoen wél overkomt van FC Emmen maakte dat gevoel bepaald niet ongedaan bij Van der Ree, die al weken voordat de degradatie een feit was de handdoek leek te hebben geworpen.

De spelersgroep
Van de selectie waarmee Buijs zijn laatste zeven duels verloor, vertrokken met spits Jörgen Strand Larsen (voor een recordbedrag naar Celta de Vigo) en linksback Bjorn Meijer (Club Brugge) twee groeibriljanten. Ook Mohammed El Hankouri, onder Buijs nog regelmatig aanvoerder, en joker Michael de Leeuw trokken de deur in de Euroborg achter zich dicht. Daartegenover stond de komst van onder meer de Amerikaanse spits Ricardo Pepi (gehuurd van FC Augsburg), doelman Michael Verrips (gehuurd van Fortuna Sittard), Joey Pelupessy (Giresunspor) en de Duitse aanvaller Florian Krüger (Arminia Bielefeld). Pelupessy kende Fledderus nog uit hun gezamenlijke periode als speler bij Heracles en was de beoogde ervaren leider op het middenveld. Waar Pepi zijn belofte met tot nu toe twaalf doelpunten in de competitie inloste, verhuisde Pelupessy al snel naar de bank en kon Verrips niet voorkomen dat de sterke defensie waar Groningen onder Buijs op leunde dit seizoen veel makkelijker te passeren bleek. In de winterstop haalde Fledderus een hele rits 'buitenkansjes' binnen. Jetro Willems (clubloos) en Elvis Manu waren geen onbekenden voor de Eredivisie, wat wel gold voor de Scandinaviërs Johan Hove (Stromsgodset), Mads Bech Sörensen (Brentford) en Oliver Antman (FC Nordsjaelland). Geen van hen kon echter voor een ommekeer zorgen op het veld, waar de resultaten onder Van der Ree niet verbeterden. Dat had ook te maken met het uitblijven van een doorbraak van de eerder als groeibriljanten binnengehaalde Paulos Abraham en Daleho Irandust.  De trieste realiteit is dat er ook onder Van der Ree nooit een ingespeeld elftal met enig vertrouwen op het veld heeft gestaan.

De directie
In 2019 vertrok Hans Nijland, jarenlang het boegbeeld van FC Groningen, uit de Euroborg. Wouter Gudde volgde hem op en ging met td Fledderus de lijnen uitzetten binnen de club. De twee konden het prima met elkaar vinden en glommen in het coronajaar 2020 nog van trots toen ze tot ieders verrassing Arjen Robben uit zijn pensioen wisten te praten en te verleiden tot een terugkeer op het veld. Nadat Robben zijn loopbaan een seizoen later alsnog definitief beëindigde maakte Fledderus een aantal cruciale fouten. Zo bleek de aanstelling van Wormuth een kapitale inschattingsfout, en rommelde het achter de schermen. Clubicoon Paul Matthijs werd bijvoorbeeld de deur uit gewerkt in de jeugdopleiding, waarna de voormalig aanvoerder van de club in de media niet naliet keihard uit te halen naar Fledderus. Zo sprak hij onder meer van 'een mannetje dat geen tegenspraak duldt en niet tegen kritiek kan'. Toen de resultaten ook dit seizoen bleven tegenvallen kon Gudde na de winterse transferperiode niet anders dan met pijn in het hart Fledderus uit zijn functie te zetten. Dat clubicoon Henk Veldmate komende zomer terugkeert na zeven seizoenen bij Ajax is een mooie opsteker, maar FC Groningen was achteraf meer gebaat geweest bij een sterke td die in de winterstop al orde op zaken had kunnen stellen. 

Het publiek
De supporters van FC Groningen waren al langer ontevreden over hetgeen de selectie op de mat bracht. Ook in de jaren dat de club onder Buijs nog meedeed in het linkerrijtje van de Eredivisie was het voetbal volgens veel fans niet om aan te gluren. Onder Wormuth en Van der Ree ging het dit seizoen zelfs van kwaad tot erger en bleef weinig over van de ooit onneembare vesting die de Euroborg de bijnaam De Groene Kathedraal opleverde. Toch bleven de fans, ondanks de malaise op het veld, massaal de gang naar het stadion maken - vrijwel elke twee weken zaten er ook dit seizoen regelmatig rond de twintigduizend mensen op de tribune. Waar een overgrote meerderheid probeerde het elftal naar een broodnodige overwinning te schreeuwen, maakte een kleine minderheid er een trieste bedoening van. In het thuisduel met SC Cambuur in januari ging het voor het eerst flink mis toen zo'n twintig toeschouwers het veld betraden. In maart ging het opnieuw fout in de derby tegen sc Heerenveen, waarbij linkback Willems zelfs een klap in het gezicht kreeg van een toeschouwer. In april, toen de KNVB de regels na de halve bekerfinale tussen Feyenoord en Ajax flink had aangescherpt, liep het opnieuw uit de hand in het thuisduel met NEC. De grensrechter van dienst werd geraakt door een plastic beker bier die vanaf de tribune het veld op werd gegooid, waarna de wedstrijd werd gestaakt en doordeweeks hervat. Nee, het trouwe publiek is niet de oorzaak dat FC Groningen afzakt naar het tweede niveau, maar een piepkleine minderheid bewees de club dit seizoen een zeer slechte dienst.

Hoe nu verder?
Al met al maakte FC Groningen een seizoen door dat met recht als rampjaar mag worden betiteld. En dus rest de gang naar het drijfzand dat Keuken Kampioen Divisie heet. Vraag het in Breda, in Tilburg of Kerkrade: jarenlang stabiel meedraaien in de Eredivisie vormt geen enkele garantie op een snelle terugkeer op het hoogste niveau. De begroting zal vermoedelijk ongeveer gehalveerd worden en veel spelers zullen geen trek hebben in het tweede niveau en dus vertrekken. Aan de nieuwe trainer Lukkien de taak om een zo competitief mogelijk elftal neer te zetten, waarbij de ervaring van de teruggekeerde Veldmate ongetwijfeld een handje zal helpen. In zijn Emmen-jaren lukte het Lukkien twee keer om te promoveren, een kunststukje dat hij nu zal moeten gaan herhalen om FC Groningen zo snel mogelijk terug te brengen waar het qua historie, fans en potentie hoort: de Eredivisie.