Arne Slot: de absolute architect van kampioen Feyenoord

Feyenoord is kampioen van Nederland. Na de dominantie van Ajax in de laatste seizoenen heeft Arne Slot het voor elkaar gekregen om de Rotterdammers terug te brengen aan kop van Nederland. Niet de minst slechte van de traditionele top-drie, maar gewoon zelf duidelijk de allerbeste. Wie dat twee jaar geleden had voorspeld, was voor gek verklaard. De impact van Slot is gigantisch.

Zelden had een trainerswissel in Nederland zoveel impact. Zowel bij de club waar hij vertrok op dat moment, zijn gesprekken met Feyenoord zorgden voor zijn ontslag in Alkmaar, maar vooral ook bij de club waar hij tekende: Feyenoord. Op dat moment, volgens de analisten, wellicht een stap achteruit voor Slot. Onder Dick Advocaat was met pijn en moeite via de play-offs Europees voetbal bewerkstelligd. Nicolai Jørgensen, Uroš Spajić, Mark Diemers, João Carlos Teixeira en Lucas Pratto maakten onderdeel uit van de A-selectie. Het gat met Ajax leek zo onoverbrugbaar groot, dat sterspeler Steven Berghuis naar Amsterdam vertrok. De Nederlandse voetbalwereld lijkt momenteel in een ander universum te leven.

Waarde op het veld creëren
De allerbelangrijkste taak van hogerhand voor Slot was waarde op het veld creëren. Financieel was Feyenoord de slechtst presterende club van Nederland op de transfermarkt van alle (!) BVO’s. Met uitzondering van Gernot Trauner – die sportief weer van cruciaal belang was – pasten bijna alle aankopen in dat plaatje. Marcus Pedersen, Fredrik Aursnes, David Háncko, Santiago Giménez, Mats Wieffer: relatief jonge spelers, met veel potentieel om te verkopen. Met de komst van Thomas van den Belt wordt die lijn in de komende zomer doorgetrokken. 

Dat was hetgeen dat Feyenoord al na het eerste seizoen van Slot kon doen: miljoenen binnenharken. Luis Sinisterra, Marcos Senesi en Tyrell Malacia bloeiden verder op, iets dat dit seizoen ook gebeurde met Orkun Kökçü, Lutsharel Geertruida en veel andere aankopen die bezig zijn aan hun eerste seizoen in De Kuip. Slot durft door te selecteren (herinneren we Leroy Fer nog in de eerste maanden?) en jonge spelers een kans te geven. Door de uitstekende teamprestaties en de herkenbare aanvallende patronen, vallen talenten meer op en spelen ze gemakkelijker mee. Quilindschy Hartman was in het elftal van 2020/21 vermoedelijk nooit zo eenvoudig doorgebroken als hem dit seizoen wel lukte.  

Fitheid
Een van de belangrijkste basisvoorwaarden in de elftallen van Slot, jong of oud, is ongelofelijk fit zijn. In de allereerste officiële wedstrijd onder leiding van Slot, in de voorrondes van de Conference League tegen FC Drita op 22 juli 2021, kon Feyenoord conditioneel het spel van Slot nog moeilijk aan. Een week later was hetzelfde het geval, maar werd het duel op karakter gewonnen door Guus Til in de negentigste minuut. Karakter en conditie waren ook dit seizoen sleutelwoorden in de duels van de Rotterdammers, die zo ontzettend vaak in de absolute slotfase toesloegen dat het geen toeval meer was.

Wie de ploeg van Slot naast Ajax en PSV legt dit seizoen, ziet een groot verschil. In de bekerfinale lagen de spelers van die elftallen al in de reguliere speeltijd met kramp op het veld. Feyenoord oogt na elke midweekse wedstrijd in het weekend weer okselfris. De Rotterdammers werken met een ademhalingscoach om spelers sneller te laten herstellen in wedstrijden. Slot laat ook de reservespelers extra oefenwedstrijden spelen als het programma voor hen geen wedstrijdminuten kent. En wie dat niet genoeg vindt, kan extra trainen bij personal trainer Jordan Kroon, die inmiddels een nauwe relatie heeft met de fysieke staf van Feyenoord.

Slot overlegt veel met de medische staf over hoe de trainingen in te delen, maar geeft altijd aan dat hij vanaf de voetbalkant de laatste knopen doorhakt over wat er gebeurt tijdens de trainingen. En midweeks is er vanwege het volle speelschema weinig tijd om te trainen, dus in de voorbereiding op het nieuwe seizoen wordt de basis gelegd voor een conditioneel ijzersterke selectie. Dat was de reden dat Santiago Giménez niet direct een basisklant was: zijn fitheid. Het is de coach twee seizoenen op rij met grotendeels verschillende selecties gelukt, na eerder heel moeizame seizoenen bij Feyenoord. Toeval kan het dan ook niet meer zijn.

Communicatie Slot
Een ander punt waarin Slot uitblinkt, is de interne en externe communicatie. Schrijver en taalwetenschapper René Appel kwam bij De Taalstaat tot de conclusie dat de coach bijna onvoetballends spreekt. “Hij gebruikt af en toe woorden, die de mensen in de voetbalwereld niet gebruiken. In acht nemen, bijvoorbeeld. Bijna schrijftaal”, aldus Appel over Slot, die in de mediawereld als koel en analytisch wordt omschreven als het gaat om zijn media-optredens.

Natuurlijk helpen de resultaten mee, maar de laatste jaren voor Slots komst was het behoorlijk onrustig. Hoewel er rondom de club genoeg gebeurde, met de supporters, technisch directeur Frank Arnesen, de transfer van Steven Berghuis: rond het eerste elftal zorgde Slot altijd voor rust. Een van de krachten van Slot is ook het tevreden houden van wisselspelers. Op één moment na kon Cyriel Dessers ondanks zijn doelpunten vorig jaar altijd leven met zijn plek op de bank, omdat Slot hem tekst en uitleg gaf.

Dat is een belangrijke eigenschap van een goede coach, die ze dit seizoen in Amsterdam duidelijk hebben gemist. Wisselspelers tevreden houden en niet wisselen om het wisselen. Al had Slot in zijn eerste jaar beduidend minder keuzes om te rouleren. De breedte van de selectie is er duidelijk op vooruit gegaan, al kiest de coach nog vaak voor hetzelfde elftal, als er sportief geen aanleiding is om te wisselen. Ook na een zware midweekse wedstrijd.

Toekomst
De impact van Slot is zó groot dat momenteel niemand in Rotterdam-Zuid zich meer druk maakt over het uitblijven van een technisch directeur. In de afgelopen zomer hebben de aanwinsten van Slot en consorten zo goed uitgepakt, dat de coach met algemeen directeur Dennis te Kloese aan alle touwtjes lijkt te trekken. Hoewel Slot gewoon een doorlopend contract heeft, gaat het zo vaak in de media over het mogelijke vertrek van de oefenmeester. Bijzonder voor een trainer die nog gewoon vastligt: zelden ging het zo vaak over een vertrek van een trainer met een doorlopend contract.

Dat is misschien wel vanwege de onbeschrijfelijke impact die Slot had, op alle gebieden. Die van de ontwikkeling van de eerste selectie, de invulling van de technische staf, doorstroom van talenten, maar ook de enorme stijgende lijn van de financiën en de uitstraling die Feyenoord heeft behaald in de laatste twee jaar. Kan die impact net zo snel verdwijnen als dat die kwam? Wie naar Ajax kijkt, krijgt het antwoord en daar was de situatie al veel langer stabiel onder Erik ten Hag. Er wordt zo veel gesproken over de toekomst van Slot, omdat hij de toekomst van Feyenoord in handen lijkt te hebben. 

De ongekende metamorfose van Feyenoord in de afgelopen twee seizoenen mag voor het overgrote deel op het conto van Slot worden geschreven, al mag ook zijn aansteller Arnesen niet worden vergeten. Met deze titel zet de coach voorlopig een mooie kroon op zijn werk in De Kuip, al hoopt iedereen dat het slechts een begin is van de heerschappij onder leiding van Slot. Al is zijn werk groter dan deze titel alleen: al het niet-tastbare, de waardestijgingen van de spelers, de sfeer binnen de club, de uitstraling, de Conference League-finale en nog veel meer, is net zo goed een hoofdprijs. Wie had dit twee jaar geleden kunnen denken?