Bronzen erfenis '98 loden last voor gouden Kroatische generatie

Nathan Sprey

16 juni 2018, 18:00

Kroatië is een gevaarlijke outsider voor het wereldkampioenschap in Rusland. Met een combinatie van veel individuele kwaliteiten en een hecht collectief, toont de huidige selectie van het Balkanland veel gelijkenissen met de bronzen lichting die twintig jaar geleden furore maakte op het WK in Frankrijk. Is Kroatië daarmee ook een reële kanshebber voor de eindzege? FCUpdate.nl duikt in het verleden.

In Kroatië wordt elke nationale selectie standaard langs de meetlat van 1998 gelegd. In Frankrijk nam Kroatië voor het eerst als zelfstandig land deel aan het wereldkampioenschap. De kersverse natie verraste vriend en vijand door direct de derde plek op te eisen, ten koste van Oranje. Sindsdien is Kroatië nooit meer door de groepsfase heen gekomen. Desondanks maakt het land zich, twintig jaar na de bronzen plak, met hoge verwachtingen op voor haar vijfde WK. Aan Real Madrid-ster Luka Modric en zijn manschappen de zware taak om uit de schaduw van '98 te stappen.

Historie

Behoudens een periode tijdens de tweede wereldoorlog, waarin het Europese voetbal op z'n gat lag, was het voetbal in Kroatië - net als het land zelf - altijd onderdeel van Joegoslavië. De clubs uit de Kroatische deelrepubliek kwamen uit in de Joegoslavische Eerste Divisie, terwijl de beste spelers hun interlands speelden in het donkerblauwe tenue van de Joegoslavische ploeg. Toen Kroatië zich in 1991 onafhankelijk verklaarde van Joegoslavië, dat een jaar later helemaal uiteen zou vallen, veranderde er dus ook veel op voetbalgebied. Kroatië kreeg haar eigen voetbalcompetitie (1. HNL) en al in 1992 werd de nationale ploeg door de FIFA en UEFA erkend. Hiermee lag de weg naar officiële interlands en eindtoernooien open.

De eerste competitieve wedstrijden speelde de nationale ploeg in de kwalificatie voor het Europees kampioenschap van 1996, en met succes. Kroatië ging voor het eerst naar een officieel toernooi en liet direct van zich horen. In de groepsfase werd titelverdediger Denemarken met 3-0 naar huis gespeeld, onder meer door een wereldtreffer van Davor Suker, die na het toernooi zou overstappen naar Real Madrid. In de kwartfinale moesten de Kroaten echter met 2-1 buigen voor de latere EK-winnaars Duitsland.

WK 1998

Na het hoopvolle debuut leefde het hele land toe naar het WK in Frankrijk van twee jaar later. Zo kort na de onafhankelijkheid werden de Vatreni, de bijnaam van het nationale team dat zoveel betekent als vurig, vol vaderlandsliefde omarmt als patriottische trots en nationale hoop. Het team zat sowieso niet verlegen om individuele kwaliteit. Een deel van de selectie was in 1987 als Joegoslavië wereldkampioen geworden in de jeugd en het had meerdere Champions League winnaars in de gelederen: publiekslieveling en aanvoerder Zvonimir Boban (AC Milan 1994), dodelijke spits Suker (Real Madrid 1998) en de flegmatieke Robert Prosinecki (Rode Ster 1991) trokken de kar, al was de grootste kracht van het team het collectief.

De ploeg van de gepassioneerde trainer en oer-Kroaat Ciro Blazevic versloeg het team van Gheorghe Hagi, waarna Kroatië kans kreeg op revanche tegen Duitsland. In een snoeiharde wedstrijd die iedereen van boven de 25 zich in Kroatië nog voor de geest kan halen, werd de Europees kampioen met maar liefst 3-0 over de knie gelegd. Het was voor de Duitsers voor het eerst in 44 jaar dat ze zich niet wisten te plaatsen voor de halve finale op een WK.

Het sprookje leek nog mooier te worden, want in de halve finale nam Kroatië brutaal de leiding tegen gastland Frankrijk. Les Bleus keerden echter, met onder meer de 26-jarige Zinedine Zidane in de basis, op tijd het tij. Zidane, destijds creatieve spelmaker en de afgelopen jaren hoofdtrainer van de Kroaten Modric en Mateo Kovacic bij Real Madrid, zou echter niet de hoofdrol opeisen die avond. Deze was namelijk besteed aan rechtsback Lilian Thuram, die op prachtige wijze zijn enige twee goals van zijn 140 (!) wedstrijden tellende interlandloopbaan maakte: 2-1.

Huidige lichting

Op het succes van 1998 volgden namelijk magere jaren. Kroatië slaagde er niet in zich te plaatsen voor het EK van 2000 en de latere generatie ontbeerde de klasse van de afzwaaiende topspelers. Terwijl het wachten was op een nieuwe lichting talent, raakte het clubvoetbal in de voormalige Joegoslavische deelrepubliek in verval. Omkoping en corruptie zorgden eerst voor cynisme, en in combinatie met dat de Vatreni nooit meer aan de hoge verwachtingen kon voldoen, zorgde dit ervoor dat veel supporters zich tegen de eigen, mafiose voetbalbond keerden.

De nieuwe lichting topspelers diende zich vervolgens wel aan, maar heeft haar talent met het nationale elftal nog niet weten te verzilveren. De huidige groep bulkt van de kwaliteit en daarmee is de vergelijking met 1998 natuurlijk snel gemaakt. Suker, nog altijd topscorer van Kroatië met 48 goals in 68 duels (!), deed voorafgaand aan het Europees kampioenschap in 2016 daarover de volgende uitspraak tegenover L'Equipe: "Ik zie zeker overeenkomsten tussen ons team in 1998 en de huidige nationale ploeg. Er is individuele klasse én eenheid binnen de selectie. Er zijn veel vedetten, maar net als in '98 vormen ze een solidair team."

Nieuwe glorie?

Voetbal blijft echter meer dan het bijeenbrengen van 11 goede voetballers. Twee jaar geleden maakte dit team met name tegen Spanje in de groepsfase indruk, maar conservatieve keuzes van bondscoach Ante Cacic nekten het land vervolgens in de achtste finale. Dat deze Cacic zijn positie niet zozeer te danken had aan zijn trainerskwaliteiten, maar meer aan zijn connecties maakte de sfeer in het thuisland niet bepaald beter. Toen vorig jaar kwalificatie voor komend WK op de tocht stond, werd hij uiteindelijk toch ontslagen. Zlatko Dalic wist de sfeer rondom én binnen het team enigszins op te liften en moet in Rusland laten zien dat dat geen incident was.

Na de veroordeling vorige week van Zdravko Mamic, de man die recordkampioen Dinamo Zagreb én de nationale voetbalbond jarenlang op malafide manier in zijn greep hield, lijkt er wellicht net op tijd een frisse wind op te steken voor deze generatie. Om 1998 te doen verbleken, dient ook de scepsis te worden overwonnen. En in een zware poule met Nigeria, Argentinië en IJsland zal Kroatië gelijk aan de bak moeten. Met vervolgens een potentiële wedstrijd tegen uitgerekend Frankrijk in de achtste finale aan de horizon, kan Kroatië zichzelf wellicht al snel vleugels geven. Anders kan het ook zomaar een snelle, stille aftocht worden van een generatie die '98 had moeten overstijgen.

Door: Sil Piek & Jan Bevaart

[photo,114596,left,]