Terugblik: de 22 bewogen jaren van Wenger bij Arsenal

Arsene Wenger behoorde niet tot het meubilair bij Arsenal, maar leek het zelf te zíjn. Toch vertrekt de Fransman na dit seizoen bij de club, een afscheid dat niemand echt had zien aankomen. Het vertrek van de 68-jarige clubicoon zorgt bij de fans voor een lach en een traan. Wenger vernieuwde de Premier League, schreef geschiedenis en werd vervolgens ingehaald door de tijd en het geld. FCUpdate.nl blikt terug op de 22 bewogen jaren van Le Professeur als coach van The Gunners, die hij wil verlaten met de Europa League op zak. 

De moeizame entree

"Arsene who?" Het is de nazomer van 1996 als de London Evening Standard zich met chocoladeletters op de sportpagina afvraagt wie in hemelsnaam die nieuwe trainer van Arsenal is. Wenger is op dat moment 46 jaar en een vreemde eend in de bijt. Hij begint zijn carrière als hoofdtrainer bij AS Nancy-Lorraine, werkt daarna bij AS Monaco en is tot 1996 nog één seizoen actief bij het Japanse Nagoya Grampus Eight. En dan is daar ineens Arsenal.

{image[325731][right-half][]}Het is inmiddels moeilijk voor te stellen, maar de club was op dat moment een typisch Engelse vereniging. Een robuust elftal dat met lange ballen, fysieke strijd en weinig poespas haar wedstrijden speelt in de subtop van Engeland. Discipline is er in die periode, net als al bij veel andere Engelse ploegen, nauwelijks. Het drinken van alcohol is de spelers allerminst vreemd, net als ongezond eten. "We drinken dagelijks enorme sloten bier", zei captain Tony Adams onomwonden.

Het is Wenger een doorn in het oog. De werkwijze van de Fransman staat haaks op die van George Graham, de voorganger van Wenger die tussen 1986 en 1995 de coach van Arsenal was en voordat Wenger kwam nog een korte periode werd opgevolgd door Bruce Rioch. De tacticus komt in zijn eerste periode met revolutionaire ideeën op de proppen. Hij wil voedingsschema's en speciale trainingsprogramma's voor de spelers en veegt de vloer aan met het drankgebruik. En het belangrijkste: hij pleit voor technisch combinatievoetbal en wil het kick and rush voorgoed verbannen van Highbury.

De komst van Wenger zorgt voor scepsis. Engelse media zijn niet overtuigd van de Fransman, die alles beter denkt te weten en met zijn manier van spreken een aparte gewaarwording is. Ook de spelers zijn niet enthousiast, zo zou verdediger Lee Dixon later vertellen. "We keken elkaar aan en dachten: 'Wie de fuck is hij en wat wil hij met ons? Wie denkt hij wel niet dat hij is?'" Dat Wenger zou uitgroeien tot een icoon, die Arsenal naar een hoger niveau tilt en met spectaculair voetbal de harten van de voetballiefhebber voor zich wint, verwacht op dat moment niemand.

Boring Arsenal verdwijnt voorgoed

Wenger combineert het steeds beter wordende spel met resultaten. In zijn eerste volledige seizoen in Engeland wint de coach direct het kampioenschap en de FA Cup. Het zorgt ervoor dat de trainer stevig in het zadel zit en dat de spelers in zijn filosofie en aanpak beginnen te geloven. In de zeven seizoenen daarna wordt Arsenal nog twee keer kampioen en eindigt het vijf keer als tweede. Onder Wenger groeien The Gunners uit tot een blijvertje in de absolute Engelse top. De goede prestaties gecombineerd met het voetbal dat Arsenal in die periode speelt, levert Wenger de status van toptrainer op.

Het summum; The Invincibles

De eerste jaren van de Franse coach in Londen zijn uitstekend te noemen, maar het absolute summum wordt bereikt in het seizoen 2003/04. Wat Arsenal en Wenger in dat seizoen flikken, is tot op heden nog nooit geëvenaard. De ploeg wordt ongeslagen kampioen in de Premier League en het elftal krijgt als 'The Invincibles' voorgoed een plaatsje in de Engelse voetbalhistorie.

{image[325729][right-half][]}Het is het allerbeste seizoen van de 22 jaar dat Wenger de dienst uitmaakt bij Arsenal. Alles lijkt vanzelf te gaan en het elftal speelt oogstrelend voetbal op het kleine veld van Highbury. Bergkamp en Thierry Henry zijn de grote blikvangers van het team, dat de voetbalhistorie in zal gaan als één van de beste elftallen aller tijden. "Het was geweldig", zei Wenger onlangs nog in een terugblik op dat seizoen. "Ik verwacht dat ongeslagen kampioen worden nooit meer gaat lukken in deze competitie."

Sterspeler Henry, die in dat seizoen dertig keer scoorde, genoot met volle teugen van de unieke prestatie. "Als we het veld op gingen, hadden we vaak het gevoel dat we binnen tien minuten met 2-0 voor zouden staan. In aanloop naar wedstrijden hadden we het er over wie in welke minuut een doelpunt zou maken en hoe. Het is bijzonder. Je ziet in de ogen van de tegenstanders dat zij zich neerleggen bij jouw superioriteit. Ze accepteren het", zegt de spits, die met Arsenal in dat seizoen de titel wint op White Hart Lane, de thuisbasis van Tottenham Hotspur. Het maakt het kampioenschap van The Gunners nog specialer.

{image[245860][left-half][Dennis Bergkamp]}De eindbalans van dat competitieseizoen: 26 zeges, twaalf remises en nul nederlagen. "We benaderden met die ploeg de perfectie", zou Bergkamp later vertellen. "Je begint een wedstrijd en je weet zeker dat je gaat winnen. Fantastisch." De ongeslagen serie loopt bovendien nog even door in het nieuwe seizoen. Pas in de vijftigste wedstrijd wordt de ploeg geklopt.

Magere jaren na de stadionverhuizing

Na 93 seizoenen speelt Arsenal op 7 mei 2006 haar laatste wedstrijd op Highbury. De club maakt de overstap naar het grotere Emirates Stadium, een verhuizing die volgens Wenger en de clubleiding cruciaal is om de inkomsten naar een hoger niveau te tillen. De kosten van het stadion zijn gigantisch. Het verhuizing kost de club vijfhonderd miljoen euro. Voor Wenger heeft dat ook sportief gevolgen. De ploeg strijdt niet meer mee om het kampioenschap, maar moet alle zeilen bijzetten om bij de eerste vier te eindigen in de Premier League. Een nieuwe realiteit voor de club, die in het laatste seizoen op Highbury nog de Champions League-finale wist te bereiken.

{image[324503][right-half][]}De kritiek op Wenger neemt toe. Arsenal verliest haar sterspelers aan de rivalen en lijkt niet meer op te kunnen boksen tegen de vermogende concurrentie. Wenger wordt verweten dat hij onvoldoende geld uitgeeft aan nieuwe spelers, maar vanwege de financiële kaalslag in Noord-Londen is dat nagenoeg onmogelijk. "Het voelde alsof wij iemand met stenen moesten vermoorden, terwijl de concurrentie zware machinegeweren in de hand had", omschrijft Wenger de periode na 2006.

De Fransman zet met Arsenal in op jeugdspelers en wil op die manier de dure elftallen van de opponenten proberen bij te blijven. Het is dweilen met de kraan open. Af en toe slaagt Wenger er in om een slag te slaan, een week later kan het team weer als een kaartenhuis in elkaar storten. Berucht is de 8-2 nederlaag op Old Trafford in 2011, terwijl Arsenal in dat seizoen ook de League Cup-finale verliest van het nietige Birmingham City.

{image[309849][left-half][]}De druk op Wenger bereikt een nieuw level in 2014, als hij door José Mourinho ook nog eens wordt omschreven als een specialist in failure. Mourinho doet die uitspraak in aanloop naar de wedstrijd Chelsea tegen Arsenal, Wengers duizendste duel in dienst van Arsenal. De Fransman verliest met zijn ploeg het uitduel met 6-0, waardoor de coach uitgelachen wordt in Engeland. De kritiek zwelt weer aan. De werkwijze van Wenger zou achterhaald zijn en niet meer passen binnen de huidige voetbalwereld. Wenger krijgt de teksten mee, maar houdt vast aan zijn filosofie. Hij wil elk seizoen binnen de topvier eindigen om Champions League veilig te stellen en zo het stadion af te kunnen betalen. Dat lukt, in zijn eerste twintig seizoenen eindigt hij bij de eerste vier in de competitie. [photo,113453,left,]

Nieuwe hoop in Noord-Londen

Het kost Arsenal wat jaren, maar het Emirates Stadium begint zijn vruchten af te werpen. Het zorgt ervoor dat The Gunners de afgelopen twee seizoenen de stap naar de absolute Engelse top weer hebben gezet. In het jaar 2014/15 wordt de ploeg derde, het jaar daarna eindigt het als tweede. Ook op de transfermarkt kan de club mee, het trekt sterren als Alexis Sánchez, Mesut Özil en Petr Cech aan. Het brengt een lach op het gezicht van Wenger, die ondanks de veelvuldige kritiek aan zijn adres altijd is blijven geloven in zijn aanpak. Het is een reden waarom hij 22 jaar lang bij dezelfde club kan werken.

Een overwacht einde

Arsenal wint in mei, kort voor het bericht over de contractverlenging, nog wel de FA Cup. Dat wordt gezien als een mooi afscheid voor Wenger, maar die verrast alles en iedereen door op zijn post te blijven. De Fransman tekent voor twee jaar bij, maar opmerkelijk genoeg slingert Arsenal in april 2018 de wereld in dat Wenger na dit seizoen stopt bij de club. Hij heeft op dat moment liefst 1228 duels van Arsenal gecoacht.

Wilde Wenger blijven?

Aanvankelijk leeft het idee dat Wenger zelf besluit om te stoppen, maar dat wordt al snel anders. Diverse Engelse media berichten dat de Fransman 12,5 miljoen euro meekrijgt om na dit seizoen te stoppen. Wenger bevestigt dat de timing 'niet echt zijn beslissing' is, wat de indruk geeft dat hij nog wel even had willen blijven. 

Het typeert het vasthoudende karakter van Wenger: hij weigert de handdoek in de ring te gooien en lijkt te willen sterven in de dug-out van Arsenal. Dat gaat niet meer gebeuren, maar de coach zal wel via de voordeur het door hemzelf gecreëerde Emirates Stadium kunnen verlaten. Het is de Fransman, die altijd bleef vasthouden aan zijn principes en niet wilde meedoen met de gekte die steeds gekker werd, gegund. Hij kan vanavond (donderdag) de eerste stap zetten, als Atlético Madrid op bezoek komt. 

Door: Remco Jacobi