Mokerslag vanuit Zagreb: de avond van de knipoogkroaat

21 december 1983. Het kon eigenlijk niet misgaan voor het Nederlands elftal en dus gingen de mensen die een kaartje hadden gekocht gewoon naar een show van Freek de Jonge. Ook de thuisblijvers schakelden met een gerust hart in op de live uitgezonden cabaretshow. Want hoewel Malta geen grootmacht was, zou Spanje toch niet met elf doelpunten verschil winnen. De Jonge was zelf een van de weinigen die er niet zo zeker van was en hield tijdens de EK-kwalificatiewedstrijd Spanje-Malta de score in de gaten via een tv achter het podium.

1-0 Spanje, 1-1 Malta en een veilige 3-1 bij rust. Maar na de pauze ging het hard en dat meldde De Jonge ook steeds in de zaal. Het publiek dacht al snel dat het een ingestudeerde grap was, maar thuis kon er gezapt worden en zag men dat het waar was. 8-1, 9-1, 10-1, 11-1, 12-1...

7 december 2011. Bijna 28 jaar later zal De Jonge – Ajacied in hart en nieren – het gevoel krijgen dat hij die freakshow opnieuw beleeft. Even voor rust ziet het er namelijk nog allemaal prima uit, al valt er genoeg te morren voor de Amsterdammers. Ajax is namelijk twee glaszuivere doelpunten door de neus geboord. Vurnon Anita en Nicolás Lodeiro stonden volgens de arbitrage buitenspel, maar uit de beelden bleek dat dit tot tweemaal toe niet het geval was. En dus stond Ajax tegen Real Madrid 0-2 achter, in plaats van met 2-2 gelijk.

Toch leek Ajax zich op te mogen maken voor de eerste achtste finale van de Champions League in zes jaar tijd. Vanuit Kroatië kwam namelijk het bericht door dat – ondanks een vroege rode kaart voor Jerko Leko – Mateo Kovacic Dinamo Zagreb op een 1-0 voorsprong had gezet tegen Olympique Lyon. Batétimbi Gomis maakte vlak voor de pauze nog wel de gelijkmaker, maar 1-1 dat was een zeer veilige stand voor Ajax. Vijf goals in een helft maken, dat leek een onmogelijke taak, maar net zoals 28 jaar eerder begint na rust de teller hard te lopen.

1-2, 1-3, 1-4... Maxime Gonalons en twee keer Gomis zetten de wedstrijd binnen zeven minuten op zijn kop. De laatste van die treffers ruikt bovendien naar buitenspel. Maar waar Ajax dat geluk mist, heeft Lyon het wel. De meeste ophef is er rond de 1-5. Niet over de manier waarop de treffer van Lisandro valt, maar wel over wat erna gebeurt. Gretig als hij is probeert Gomis de bal uit het net te vissen, maar tegenstander Domagoj Vida is er eerder bij en grijpt het speeltuig. Even lijkt er een tijdrovende en nutteloze worsteling te ontstaan tussen de kemphanen, maar dan laten de twee elkaar los en geeft de Kroaat een knipoog aan de Fransman.

Of er echt wat achter zit, of het echt gefixed was; zeker weten zullen we het nooit. Het blijft bij sterke vermoedens en verongelijkte gevoelens, die alleen maar versterkt worden door die knipoog. Want het wordt 1-6, 1-7... In de Amsterdam ArenA druppelt het nieuws binnen. Daar reageert men machteloos en vol ongeloof, inclusief Freek de Jonge. Thuis kan er gezapt worden en ziet men dat het waar is. Het onmogelijke gebeurt.

Het is nog steeds een diepe wond voor de Amsterdammers, die nog altijd niet volledig geheeld is. Direct na de loting van de halve finale van de Europa League werd de foto van de knipoogkroaat en Gomis massaal gedeeld op social media. Destijds werd Ajax een kans op Europees succes – waar de club zo naar smacht – ontnomen. Nu, 5,5 jaar later, is er eindelijk weer een Europese campagne waar de Nederlands recordkampioen de finale binnen handbereik heeft liggen. Uitgerekend ten koste van Olympique Lyon, dat in de ArenA al met 4-1 verslagen werd, kan de laatste horde op weg naar de finale van de Europa League genomen worden.

Door: Kasper Hermans

[photo,106221,left,]